അലാറം മുഴക്കുന്നതിനു മുൻപു് തന്നെ ഞാൻ ഉണർന്നിരുന്നു. കാരണം ഇന്ന് ഒരു നീണ്ട ബസ്സ് യാത്രക്കായി തയ്യാറകേണ്ടതുണ്ട്. കുസ്കോ മുതൽ പുനോ വരെ റോഡ് മാർഗ്ഗമാണ് ഇന്നത്തെ യാത്ര. ഈ യാത്രയ്ക്ക് ഏകദേശം ആറ് മണിക്കൂറിൽ കൂടുതൽ എടുക്കും എന്നാണ് guide പറഞ്ഞതു്.

ഞാൻ തയ്യാറായി എത്തുന്നതിന് മുമ്പ് തന്നെ ബസ്സ് തയ്യാറായി നിന്നിരുന്നു. പെറുവിയൻ ആൻഡീസിലൂടെ ആണ് സഞ്ചരിക്കുവാൻ പോകുന്നതെന്നും യാത്ര പ്രകൃതി സൗന്ദര്യം നിറഞ്ഞതകുമെന്നും guide - ൻ്റെ പ്രഭാത സ്വാഗത പ്രസംഗത്തിൽ നിന്നും മനസ്സിലായി.

ഉയർന്ന പർവതങ്ങളും താഴ്വരകളും താണ്ടി ഉദിച്ചുയരുന്ന സൂര്യ നെയും കണ്ട് കൊണ്ടാണ് ഇന്നത്തെ യാത്ര. താഴ്വരകളിൽ കാർഷിക ആവശ്യങ്ങൾക്കായി സങ്കീർണ്ണമായി രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത ടെറസുകളിൽ പണിയെടുക്കുന്ന കർഷകർ, കൂട്ടിന് അൽപാക്കയും ലാമയും. മഞ്ഞുരുകി മലമുകളിൽ നിന്നും വരുന്ന അരുവികൾ, കുത്തിയൊഴുകുന്ന ചെറുതും വലുതുമായ നദികൾ എന്നിവ കണ്ടു കൊണ്ടു ഉള്ള ഈ യാത്ര ഒട്ടുംതന്നെ നമ്മെ മുഷിപ്പിക്കുകയില്ല.

നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ് ഇൻകാൻമാർ ഉപയോഗിച്ച കാർഷിക സാങ്കേതിക വിദ്യകളെക്കുറിച്ച് ഈ യാത്രയിൽ നിങ്ങൾക്ക് നേരിൽ കണ്ട് മനസ്സിലാക്കാം. ബസ്സ് ഉയരങ്ങളിലേക്ക് കയറുമ്പോൾ, മഞ്ഞുമൂടിയ കൊടുമുടികൾ, വിശാലമായ താഴ്വരകൾ, മനോഹരമായ തടാകങ്ങൾ എന്നിവയുടെ അതിശയകരമായ കാഴ്ചകൾ നിങ്ങൾ കാണും.

Titicaca Lake:

പെറുവിനും ബൊളീവിയയ്ക്കും ഇടയിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന അതിമനോഹരമായ പ്രകൃതി അത്ഭുതമാണ് ആൻഡിസ് മലനിരകളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ടിറ്റിക്കാക്ക (Titicaca) തടാകം. "ജലത്തിൻ്റെ വിശുദ്ധ കണ്ണാടി (Sacred Mirror of Water) എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു.

സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 3,812 മീറ്റർ (12,507 അടി) ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഇത് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന സഞ്ചാരയോഗ്യമായ തടാകമാണ്. 
ടിറ്റിക്കാക്ക തടാകത്തിലെ ഉജ്ജ്വലമായ നീല ജലം ആകാശവുമായി തടസ്സമില്ലാതെ ലയിക്കുന്നതായി തോന്നുന്നു (like an infinity pool). ചുറ്റുമുള്ള പർവതങ്ങളുടെ പ്രതിഫലനം ആകർഷകമായ ഒരു രംഗം സൃഷ്ടിക്കുന്നു. മഞ്ഞുമൂടിയ കൊടുമുടികളുടെ വലയവും തടാകത്തെ ചുറ്റി കൊണ്ട് അതിൻ്റെ ആകർഷണീയത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഗംഭീരമായ പർവതങ്ങളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഈ തടാകം അതിശയകരമായ കാഴ്ചകൾ നൽകുന്നു.

സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 14,271 അടി (4,350 മീറ്റർ) ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അബ്ര ലാ റായ (Abra La Raya) പർവത പാതയാണ് ഇവിടത്തെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ സ്ഥലം. ഞങ്ങളുടെ യാത്ര ടിറ്റിക്കാക്ക തടാകത്തിൻ്റെ ഉയരത്തിൽ എത്തിയപ്പോഴെയ്ക്കും ഗ്രൂപ്പിൽ പലർക്കും ശ്വാസസംബന്ധമായ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടാകുന്നുണ്ടായിരുന്നു.

ടിറ്റിക്കാക്ക തടാകത്തിൻ്റെ അതിശയകരമായ ഭംഗി ആസ്വദിച്ച് അവിടെ നിന്നും യാത്ര തിരിക്കുമ്പോൾ വയലിലുടനീളം വൈക്കോൽ ക്കൂനകളുടെ നിരകളുള്ള ഒരു ഗ്രാമീണ ഭംഗിയും നിങ്ങൾക്ക് കണ്ട് ആസ്വദിക്കാം. 
ഞാൻ ഒരിക്കലും കണ്ട് പരിചയമില്ലാത്ത നൂറുകണക്കിന് ലാമകളെയും അൽപാക്കകളെയും വളരെ കുറച്ചു മാത്രം Vicunas കളെയും ഈ വഴിയിൽ കണ്ടു മുട്ടി.

ലാമയും അൽപാക്കയും വളർത്തുമൃഗമായി കണക്കാക്കുന്നു എന്നാൽ വികുനാസ് ഒരു വളർത്തു മൃഗമല്ല.  അവയുടെ അതിലോലമായ കമ്പിളി വളരെ വിലപ്പെട്ടതാണ്. വർഷത്തിൽ ഒരിക്കൽ ഇവയുടെ രോമങ്ങൾ മുറിചെടുക്കുന്നു.

Temple of Wiracocha or Raqchi:

പെറുവിലെ സാൻ പെഡ്രോ ഡി കാച്ച (San Pedro de Cacha) ഗ്രാമത്തിനടുത്തായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു ഇൻക പുരാവസ്തു സൈറ്റാണ് റാച്ചി (Raqchi) ക്ഷേത്രം എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന വിരാകോച്ച (Wiracocha) ക്ഷേത്രം.

92 മീറ്റർ (302 അടി) നീളവും 25.5 മീറ്റർ (84 അടി) വീതിയുമുള്ള ഒരു വലിയ ചതുരാകൃതിയിലുള്ള രണ്ട് നില മേൽക്കൂരയുള്ള കെട്ടിടമാണ്  വിറാക്കോച്ച ക്ഷേത്രം.  ഇതിൻ്റെ മധ്യ കളിമണ്ണിൻ്റെ മിശ്രിതത്തിൽ നിർമിച്ച മതിലിന് (adobe wall) 18 മുതൽ 20 മീറ്റർ വരെ ഉയരമുണ്ട്.
ഇൻകാ പുരാണങ്ങളിലെ സ്രഷ്ടാവായ വിറാക്കോച്ച എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളുടെയും ദാതാവാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹം ആകാശത്ത് നിന്ന് തീ വീഴാൻ കാരണമായി, റാച്ചിക്കടുത്തുള്ള കുന്നുകൾ കത്തിച്ചു എന്നാണ് ഐതിഹ്യം. പാപമോചനം തേടാൻ, അദ്ദേഹത്തിന് ആദരവും വഴിപാടുകളും നൽകിക്കൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ബഹുമാനാർത്ഥം ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചു.

ക്ഷേത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 12 താമസസ്ഥലങ്ങൾ, ആചാരപരമായ കുളികൾ, സംഭരണശാലകൾ, ആചാരപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി പ്രകൃതിദത്ത നീരുറവകളാൽ നിറയ്ക്കുന്ന ഒരു കൃത്രിമ തടാകം എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഏറ്റവും വലിയ ഇൻകാ സൈറ്റുകളിലൊന്നാണ് റാച്ചി. (ഇൻകാകൾക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് അവരുടെ മതപരവും ആചാരപരവുമായ ആചാരങ്ങളിൽ കുളി പ്രധാനമായിരുന്നു. ആചാരപരമായ ശുദ്ധീകരണത്തിന് കുളി അത്യാവശ്യമാണെന്ന് അവർ കരുതി. ഒരാളുടെ പാപങ്ങൾ വെള്ളത്തിൽ കഴുകുന്നത് നിർണായകമാണെന്ന് അവർ വിശ്വസിച്ചു)

ഇവിടെ കൗതുകമുണർത്തുന്ന മറ്റൊരു നിർമ്മതി കൂടിയുണ്ട്. അതാണ് കോൾകാസ് (Colcas).

Colcas (qullqas) / Stone storage:

ഇൻകാ സാമ്രാജ്യത്തിൽ, റോഡുകളിലും നഗരങ്ങൾക്കും രാഷ്ട്രീയ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കും സമീപം കണ്ടെത്തിയ സംഭരണ കെട്ടിടങ്ങളായിരുന്നു കോൾക്കകൾ (Colcas). സംഭരണശാലകളായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏകദേശം 220 വൃത്താകൃതിയിലുള്ള കെട്ടിടങ്ങൾ റാച്ചിയിൽ (Raqchi) കാണാം. 
വൃത്താകൃതിയിലുള്ള ക്വാൾക്കകൾ ധാന്യങ്ങൾ സൂക്ഷിക്കാനും ചതുരാകൃതിയിലുള്ളതിൽ ഉണങ്ങിയ ഉരുളക്കിഴങ്ങ് സൂക്ഷിക്കാനും ഉപയോഗിച്ചു.

സാമ്രാജ്യത്തിലുടനീളം അവശ്യവസ്തുക്കളുടെ സുസ്ഥിരമായ വിതരണം ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ ഈ സംഭരണ സൗകര്യങ്ങൾ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. 3,000 മുതൽ 4,000 മീറ്റർ വരെ (9,800 മുതൽ 13,000 അടി വരെ) ഉയരത്തിലായിരുന്നു ഇൻകാ സാമ്രാജ്യത്തിൻ്റെ ഹൃദയഭൂമി. ഉഷ്ണമേഖലാ വിളകൾക്ക് അവിടെ വളരാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, അതിനാൽ ആളുകൾ ഉരുളക്കിഴങ്ങ്, ക്വിനോവ, ചോളം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചാണ് ജീവിച്ചിരുന്നത്.

പുരാതന പെറുവിലെ ഇൻകാകൾ എൽ നിനോ (El-Nino means little boy) എന്ന കാലാവസ്ഥാ  പ്രതിഭാസത്തെ പറ്റി അപരിചിതരായിരുന്നില്ല. എൽ നിനോ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിൽ നിന്ന് ഭക്ഷണവും സാധനങ്ങളും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി അവർ കുത്തനെയുള്ള കുന്നിൻചെരിവുകളിലാണ് ഈ കല്ല് സംഭരണശാലകൾ (Colcas) നിർമ്മിചിരുന്നത്.
നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷം 1960 കളിൽ നോർവീജിയൻ കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷകൻ ജേക്കബ് ബെർക്നെസ് ആണ് എൽ നിനോയുമായും അതിൻ്റെ സമുദ്ര പ്രതിരൂപവുമായും ബന്ധിപ്പിച്ചു എറ്റവും പുതിയ കണ്ടുപിടുത്തം നടത്തിയതു്.

ഇപ്പോൾ ഇന്ത്യയിലും കേരളത്തിലടക്കം നടക്കുന്ന കൂടിയ ചൂടിന് കാരണവും ഈ എൽ നിനോ (El-Nino) എന്ന കാലാവസ്ഥാ  പ്രതിഭാസമാണ് എന്ന് കണ്ടെത്തിയതായി മാധ്യമങ്ങൾ പറയുന്നു.

എന്താണ് എൽ നിനോ (El-Nino)?

മധ്യ, കിഴക്കൻ ഉഷ്ണമേഖലാ പസഫിക് സമുദ്രത്തിലെ സമുദ്ര ഉപരിതല താപനിലയുടെ താപനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രകൃതിദത്തമായ സമുദ്ര-അന്തരീക്ഷ കാലാവസ്ഥാ രീതിയാണ് എൽ നിനോ (El-Nino). 
ഈ പ്രതിഭാസം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള കാലാവസ്ഥാ രീതികൾ, സമുദ്ര അവസ്ഥകൾ, സമുദ്ര മത്സ്യബന്ധനം എന്നിവയെ ഗണ്യമായി സ്വാധീനിക്കുന്നു.
കിഴക്കൻ ഉഷ്ണമേഖലാ പസഫിക് സമുദ്രത്തിലെ ഉപരിതല ജലത്തിൻ്റെ അസാധാരണമായ താപനത്തെ എൽ നിനോ വിവരിക്കുന്നു.
എൽ നിനോ-സതേൺ ഓസിലേഷൻ (ENSO) എന്ന വലിയ പ്രതിഭാസത്തിൻ്റെ ഭാഗമാണ് എൽ നിനോ.

സാധാരണ സാഹചര്യങ്ങളിൽ, വ്യാപാര കാറ്റ് (Trade winds) (Trade wind means: കിഴക്കൻ ദിശയിൽ നിന്ന് ഭൂമദ്ധ്യരേഖയിലേക്ക് നിരന്തരം വീശുന്ന ഒരു കാറ്റാണ് വ്യാപാര കാറ്റ്. വടക്കൻ അർദ്ധഗോളത്തിൽ, ഈ കാറ്റ് പ്രധാനമായും വടക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്ത് നിന്നാണ് വീശുന്നത്, അതേസമയം ദക്ഷിണ അർദ്ധഗോളത്തിൽ അവ തെക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്ത് നിന്നാണ് വരുന്നത്. 
ശൈത്യകാലത്തും ആർട്ടിക് ഓസിലേഷൻ അതിന്റെ ഊഷ്മളമായ ഘട്ടത്തിലും അവ ശക്തിപ്പെടുന്നു. ഈ നിരന്തരമായ കാറ്റ് ആഗോള കാലാവസ്ഥാ രീതികളിലും നാവിഗേഷനിലും നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു). ഭൂമദ്ധ്യരേഖയിലൂടെ പടിഞ്ഞാറോട്ട് വീശുകയും തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ നിന്ന് ഏഷ്യയിലേക്ക് ചൂടുവെള്ളം കൊണ്ടുപോകുകയും ചെയ്യുന്നു. അപ്വെല്ലിംഗ് (upspelling) എന്ന് വിളിക്കുന്ന ഒരു പ്രക്രിയയിൽ തണുത്ത വെള്ളം ആഴങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉയരുന്നു.

എൽ നിനോ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ, വ്യാപാര കാറ്റ് ദുർബലമാവുകയും ചൂടുള്ള വെള്ളം കിഴക്കോട്ട് അമേരിക്കയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ തീരത്തേക്ക് തള്ളിവിടുകയും ചെയ്യുന്നു.
എൽ നിനോ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള കാലാവസ്ഥ, ആവാസവ്യവസ്ഥ, സമ്പദ്വ്യവസ്ഥ എന്നിവയെ കാര്യമായി ബാധിക്കുന്നു. 
എൽ നിനോ പസഫിക് ജെറ്റ് സ്ട്രീമിനെ തെക്കോട്ട് മാറ്റുന്നു, ഇത് യുഎസിൻ്റെയും കാനഡയുടെയും വടക്കൻ ഭാഗങ്ങളിൽ വരണ്ടതും ചൂടുള്ളതുമായ അവസ്ഥയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. യുഎസ് ഗൾഫ് തീരത്തും തെക്കുകിഴക്കൻ തീരത്തും മഴയും വെള്ളപ്പൊക്കവും വർദ്ധിക്കുന്നു.

എൽ നിനോ സമയത്ത് upwelling (അപ് വെല്ലിംഗ് -അതായത് ആഴക്കടലിൽ നിന്നു ജലം ഉപരിതലത്തിലേക്ക് ഉയരുന്നില്ല)  ദുർബലമാവുകയും പോഷകസമൃദ്ധമായ ജല ലഭ്യതയെ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് മത്സ്യ ജനസംഖ്യയെയും അവയുടെ വേട്ടക്കാരെയും ബാധിക്കുന്നു.

കിഴക്കൻ പസഫിക് സമുദ്രത്തിലെ ഉപരിതല ജലം തണുക്കുന്ന എൻഎസ്ഒയുടെ (ENSO-മുമ്പ് വിശദീകരിച്ചു) വിപരീത ഘട്ടമാണ് ലാ നിന (La-Nina / means little girl). ചുരുക്കത്തിൽ എൽ നിനോ സാധാരണ സമുദ്ര, അന്തരീക്ഷ അവസ്ഥകളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള കാലാവസ്ഥാ രീതികളെ സ്വാധീനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ദൂരവ്യാപകമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുള്ള ആകർഷകമായ പ്രകൃതി പ്രതിഭാസമാണിത്!

എൽ നിനോയുടെയും (El-Nino) ലാ നിനയുടെയും (La-Nina) എപ്പിസോഡുകൾ സാധാരണയായി ഒമ്പത് മുതൽ 12 മാസം വരെ നീണ്ടുനിൽക്കും, പക്ഷേ അവ ചിലപ്പോൾ വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനിൽക്കും. 
ശരാശരി, എൽ നിനോ, ലാ നിന സംഭവങ്ങൾ ഓരോ രണ്ട് മുതൽ ഏഴ് വർഷം കൂടുമ്പോഴും സംഭവിക്കുന്നു. എൽ നിനോ ലാ നിനയേക്കാൾ കൂടുതൽ തവണ സംഭവിക്കുന്നു.

Primary school visit:

പെറുവിയൻ ഭരണഘടന അനുസരിച്ച്, പ്രാഥമിക, പ്രൈമറി, സെക്കൻഡറി പൊതുവിദ്യാലയങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസം നിർബന്ധിതവും സൗജന്യവുമാണ്. വിദ്യാഭ്യാസം സൗജന്യമാണെങ്കിലും, പ്രായോഗികമായി പല ഗ്രാമീണ കുട്ടികൾക്കും ഇത് അപ്രാപ്യമാണ്.

ഈ പ്രദേശം പർവതങ്ങളാലും താഴ്വരകളാലും ചുറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ, പർവതങ്ങൾക്കുള്ളിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു സ്കൂളിലേക്ക് എത്തിച്ചേരാൻ അവർക്ക് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടാണ്.
ഞങ്ങളുടെ ടൂർ കമ്പനി സ്പോൺസർ ചെയ്യുന്ന അത്തരമൊരു സ്കൂൾ കാണാൻ ഞങ്ങൾ പോയി.
ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ സൗകര്യങ്ങളുള്ള ഒരു പരമ്പരാഗത ഗ്രാമീണ സ്കൂളായിരുന്നു അത്.
എൻ്റെ പഴയ സ്കൂള് കാലത്തിൻ്റെ ഒരു  ഓർമ്മയായിരുന്നു അത്.
തുടരും…….

Read More: https://www.emalayalee.com/writers/310